Heetveldemolen vzw - Munkbaan 1

Een nieuwe tarwesoort is gearriveerd. Woensdag 19 januari was Tijs Boelens in de molen. Met Tijs erbij valt er altijd wat te beleven. We hebben samen masteluin en Poulard gemalen.

Masteluin is een mengeling van rogge en tarwe. Eeuwen terug was de wintertarwe vorstgevoeliger dan nu. Vooral in de Kleine IJstijd, tijdens de jaren 1500, mislukten de oogsten door de strenge vorst. In de kerk van St. Martens Lennik werd verkoold graan opgegraven. Het dorp werd platgebrand in 1580, zoals op veel plaatsen in die periode van troebelen. Het opgegraven graan bleek masteluin te zijn. Gezaaid voor de winter beschermt de rogge met zijn breder blad de meer gevoelige tarwe. Wanneer de tarwe toch bevroor, bleef er nog de rogge over. Kwestie van zeker te spelen.  Tot 1860 ongeveer was masteluinbrood de voeding voor de middenklasse.

Poulard vertelt een ander verhaal. De Latijnse naam voor Poulardtarwe, Triticum turgidum, verwijst naar emmertarwe, Triticum turgidum dicoccum. Emmertarwe verschijnt na 8500 voor onze tijdrekening eerst nog als wilde plant, daarna gedomesticeerd. Genetisch onderzoek wees uit dat de gedomesticeerde emmertarwe afkomstig is uit de omgeving van Sanliurfa, Zuid-Oost Turkije. Vandaar uit werd die graansoort verspreidt naar het Westen. In 6500 voor onze tijdrekening (VOT) kwam emmertarwe voor in Griekenland, rond 5000 VOT werd het verbouwd in Duitsland. Uit emmertarwe ontwikkelde zich durumtarwe (Triticum durum) en kamut (Triticum turgidum polonicum). Broodtarwe (Triticum aestivum) is een gehybridiseerde tarwesoort en ontwikkelde zich uit gedomesticeerde emmertarwe (Triticum turgidum dicoccum) en een wilde grassoort Aegilops tausschii, tussen 6000 en 5000 VOT rond de Kaspische Zee.

De Poulardtarwe is bijgevolg een ouder neefje van de broodtarwe en bestond voor en naast emmertarwe. Samen met emmertarwe is Poulard naar het Westen verhuisd en in streken zoals Auvergne en Berry tot halfweg de 19de eeuw gekweekt.